vrijdag 8 mei 2020

Overweging voor zondag 10 mei

Gewoonlijk spreek ik via YouTube een overweging in. Helaas zie ik dat die door steeds minder mensen wordt bekeken. Daarom vandaag een geschreven homilie. Over vrijheid. Over Maria. Ik wens u een goede zondag toe.
Pastoor Seidel


HOMILIE

Maria was de meeste vrije mens die ooit heeft geleefd... en daarom werd zij de nederige dienstmaagd des Heren. Afgelopen week met bevrijdingsdag en tevens de eerste week van de meimaand, durven wij deze stelling te overdenken: de meest vrije mens wordt nederige dienstmaagd. In veler oren zal dat klinken als een paradox: vrij en dienstmaagd. Die veler oren zijn dan wellicht sterk gevuld met de invulling van vrijheid zoals die thans overal rondom ons heen wordt aangeprezen: vrijheid is zelfontplooiing, keuzevrijheid van het individu. Nederige dienstmaagden worden al snel geassocieerd met slavernij.
Maar de paradox. De vrijheid die 75 jaar geleden werd bevochten, was immers geen doel in zich, althans, dat wil ik hopen. Soms zal de bevrijding van het Nazi-slavenjuk wel eens het enige zijn geweest waar men naar verlangde, ongeacht wat er op volgde, maar in wezen verlangde men naar een positieve vrijheid. Geen ‘bevrijding-van’, alleen negatief, maar ‘bevrijding-om’, positief. De bevrijding van de onderdrukking als basis om je vrij te kunnen inzetten. Vrijheid om het doel van je leven weer te mogen beleven. Vrijheid om God te kunnen dienen en de naaste als jezelf. Vrijheid om als mens weer een sociaal wezen te mogen zijn, om liefde te kunnen geven aan wie je wil. Vrijheid om zelf te kunnen uitgroeien en anderen te kunnen laten groeien naar hun bestemming in het leven. Een positieve vrijheid, die nooit alleen naar zichzelf kijkt, maar altijd de ander in zijn of haar liefde betrekt.
De broederlijke en zusterlijke liefde, is het criterium voor een vrije maatschappij. Een samenleving die vrije individuen produceert, die elkaar vergeten, die elkaar misschien zelfs het licht niet in de ogen gunnen, dat is geen samenleving maar een zelfbeleving. Dat is een groep individuen die de vrijheid niet waard is, en de gevangene is van zichzelf. Een dictatuur van ikjes.
Maria is in dat licht de meest vrije vrouw die ooit heeft geleefd. Zij was van de ontvangenis in de Moederschoot gevrijwaard van zonde. Let wel: ge-vrij-waard. Dat woord betekent veel. Vrij van... en daarmee bezat zij de meest grote innerlijke en uiterlijke vrijheid om te beminnen. Haar vrijheid-van was de basis voor een leven dat geheel en al beschikbaar was. Beschikbaar voor medemensen die nog zuchtten onder het juk van de zonde, van de innerlijke en uiterlijke slavernij. Maria’s  vrijheid werd pure liefde voor de onvrijen, en daarom wilde zij zijn: klein, delend in het lijden van de zondeslavernij, nederig, om de wil van God te vervullen die wilde dat alle mensen werden bevrijd, en dus: dienstbaar aan de mensen, dienstbaar aan de wereld, opdat die zou kunnen worden verlost door de menswording van Gods Zoon. Dienstbaar door een jawoord, dat betekende: levenslang knecht zijn met Christus, die zelf, zoals Paulus zegt: “de gedaante van een slaaf op zich heeft genomen”. De vrijheid van God die zich geeft in liefde, en de knechtschap van het menselijke lichaam aanneemt. Zo ook Maria. De vrijheid van Maria, haar vrijwaring van de zonde, kon haar tot niets anders brengen dan om de nederige dienstmaagd des Heren te worden.
Zij die van Maria een soort ‘vernederde’ dienares maken, hebben een karikatuur gemaakt van haar vrijheid. Niets vernedering. Liefde voor alle mensen! Geen onvrijheid, maar de grootste vrijheid. Vrijheid om je te geven...
In deze meimaand, en op de herdenking van onze eigen vrijheid, wil ik U heel concreet Maria voorhouden. Wij delen in haar vrijheid, als wij ons tot Christus bekeren, gelovig Hem toelaten in ons leven, en leven vanuit zijn genade. Wij zijn ook verlost van de zonde, zij het niet van de moederschoot af. Onze wereld daagt ons voortdurend uit om de vrijheid te misbruiken: om je NIET te geven, om de vrijheid tot een bezit te maken voor jezelf. Maria laat ons zien, dat echte vrijheid altijd gevende vrijheid is, dat het de wereld in de armen sluit, dat het liefde geeft, levenslang, tot het lijden toe. Gaan wij in deze tijd in Godsnaam aan de hand van Maria. Het klassieke lied van Maria Sterre der Zee kent de nog immer actuele zinsnede: “Bedreigen ons noodweer of storm op ons baan, is het scheepj’ onzer ziel in gevaar te vergaan; bedaar o Maria, de storm op uw bede, geleid ons door’ t leven...” Ik moet daar aan denken vandaag en ook in deze rare tijd van coronacrisis. De stormen van onvrijheid van de liefdeloosheid, de angst voor ziekte, ze waaien rondom ons heen, en ze trekken onze ziel in de afgrond van slavernij. Willen wij dankbaar onze moeizaam bevochten vrijheid gebruiken, aan de hand van Maria, om deze wereld meer liefde te geven. Zeggen wij ja met Maria, om in onze samenleving vrije dienstknechten te zijn.